Informacje o systemie LIBRA WWW
LIBRA WWW jest narzędziem służącym do publikacji w Internecie elektronicznego katalogu biblioteki skomputeryzowanej za pomocą systemu LIBRA 2000.
Oprócz podstawowych, typowych dla internetowych katalogów bibliotecznych funkcji: przeglądania katalogu i wyszukiwania złożonego, LIBRA WWW oferuje możliwości spersonalizowanego dostępu do zbiorów poprzez profil użytkownika. Zalogowani użytkownicy mogą tą drogą mogą m.in. składać zamówienia na konkretne pozycje dostępne do wypożyczenia. Wśród funkcji systemu czytelnicy znajdą również zestawienia, czyli miejsce, w którym biblioteka publikuje informacje o zbiorach bibliotecznych dotyczących aktualnych, interesujących czytelników zagadnień.
Przeglądanie katalogu
Jest to podstawowy sposób wyszukiwania informacji w katalogu biblioteki. Mimo swojej prostoty ten sposób będzie skuteczny w znakomitej większości pytań kierowanych do katalogu.
Czytelnik ma tutaj do dyspozycji pięć katalogów-indeksów:
- Autor – zawiera nazwiska autorów zapisane w postaci: Nazwisko, Imię (z przecinkiem po nazwisku).
- Tytuł – zawiera wszystkie tytuły, w tym tytuły tomów pozycji wielotomowych oraz tytuły prac współwydanych.
- Serie wydawnicze – zawiera nazwy serii wydawniczych.
- Hasła przedmiotowe – zawiera hasła przedmiotowe (tematyczne) zastosowane w katalogu.
- UKD – zawiera symbole Uniwersalnej Klasyfikacji Dziesiętnej tworzące klasyfikację rzeczową zbiorów.
Aby prowadzić poszukiwania w odpowiednim katalogu należy kliknąć odpowiednią nazwę katalogu. Katalog przeszukujemy klikając literkę: prezentowane będą wszystkie pozycje, których zapis katalogowy rozpoczyna się odpowiednią literą. Np. w przypadku wyboru katalogu autorskiego, po kliknięciu litery M prezentowane będą pozycje autorów, których nazwiska rozpoczynają się tą literą.
Listę można przewijać posługując się przyciskami <<Poprzednia i Następna>> znajdującymi się na dole strony.
Kliknięcie tytułu wybranej pozycji kieruje nas do prezentacji pełnego opisu pozycji wraz z listą egzemplarzy.
Wyszukiwanie
Jest to funkcja podobna do przeglądania katalogu, lecz dające nieco większe możliwości w szybkim dotarciu do poszukiwanych pozycji.
Czytelnik ma tutaj do dyspozycji pięć katalogów-indeksów:
- Autor – zawiera nazwiska autorów zapisane w postaci: Nazwisko, Imię (z przecinkiem po nazwisku).
- Tytuł – zawiera wszystkie tytuły, w tym tytuły tomów pozycji wielotomowych oraz tytuły prac współwydanych.
- Serie wydawnicze – zawiera nazwy serii wydawniczych.
- Hasła przedmiotowe – zawiera hasła przedmiotowe (tematyczne) zastosowane w katalogu.
- UKD – zawiera symbole Uniwersalnej Klasyfikacji Dziesiętnej tworzące klasyfikację rzeczową zbiorów.
Aby przeglądać dany katalog wystarczy wybrać go z rozwijalnego menu, a następnie potwierdzić wybór kliknięciem przycisku Wyszukaj.
Można również ograniczyć wyszukiwanie do określonego typu dokumentu. Domyślnie poszukiwane są wszystkie rodzaje dokumentów, co oznacza pojawiający się w polu Typ dokumentu napis Wszystkie typy. Aby ograniczyć poszukiwanie do określonego typu dokumentu należy wybrać jeden z rozwijanej listy.
Przed kliknięciem „Wyszukaj” można również dopisać szukaną frazę. Najczęściej prowadzimy poszukiwania wpisując początek szukanego wyrażenia, np.
- w indeksie autorskim – nazwisko, lub początkowe litery nazwiska,
- w indeksie tytułowym – pierwsze, lub kilka pierwszych słów tytułu.
Można również szukać wyrażeń zawierających wprowadzaną frazę wyszukiwawczą, np. dowolne słowo zwarte w tytule książki, albo dowolne wyrażenie, które może być zawarte w haśle przedmiotowym. Aby skorzystać z tego sposobu wyszukiwania należy uprzednio zaznaczyć opcję Dowolny fragment pola.
Po kliknięciu przycisku Wyszukaj zostanie wyświetlona lista znalezionych pozycji. Listę można przewijać posługując się przyciskami <<Poprzednia i Następna>> znajdującymi się na dole strony. Kliknięcie tytułu wybranej pozycji kieruje nas do prezentacji pełnego opisu pozycji wraz z listą egzemplarzy.
Wyszukiwanie złożone
Wyszukiwanie złożone jest używane w tych przypadkach, kiedy wyszukiwanie proste zwraca zbyt dużo nieadekwatnych odpowiedzi. Takie sytuacje zdarzają się tym częściej, im większy jest katalog biblioteki.
W wyszukiwaniu złożonym podajemy zwykle więcej niż jedną informację wyszukiwawczą. Natomiast pomiędzy informacjami wyszukiwawczymi wybieramy spójniki logiczne: „lub”, „oraz”, „bez”.
- lub – wyszukujemy pozycje zawierające co najmniej jedną z wpisanych fraz,
- oraz – wyszukujemy pozycje zawierające wszystkie wpisane frazy,
- bez – wyszukujemy pozycje, które nie zawierają wskazanej frazy.
Formularz wyszukiwania złożonego pozwala wyszukiwać książki na podstawie indeksów wszystkich indeksów dostępnych również w przeglądaniu katalogu. Dodatkowo istnieje możliwość przeszukiwania całości opisu (opcja Wszystkie pola). Co pozwala na wyszukanie np. książek określonego wydawcy.
Listę wyszukanych pozycji można dodatkowo zawęzić do określonych lat, w których książka się ukazała (pola Rok wydania). Można również ograniczyć wyszukiwanie do określonego typu dokumentu. Domyślnie poszukiwane są wszystkie rodzaje dokumentów, co oznacza pojawiający się w polu Typ dokumentu napis Wszystkie typy. Aby ograniczyć poszukiwanie do określonego typu dokumentu należy wybrać jeden z opisanych poniżej:
- Książki
- Dokumenty dźwiękowe, czyli głównie nagrania muzyczne znajdujące się na „tradycyjnych” nośnikach – płytach winylowych, kasetach, płytach CD.
- Dokumenty filmowe, czyli filmy nagrane na taśmach, kasetach lub płytach DVD.
- Dokumenty elektroniczne – tutaj znajdziemy wszelkie zbiory biblioteki zapisane na nośnikach „komputerowych”, a więc: wydawnictwa multimedialne, programy i gry komputerowe, informacyjne bazy danych; możemy tutaj również znaleźć opisy bibliograficzne stron WWW, z podanymi odsyłaczami do tych stron.
- Druki muzyczne – znajdziemy tutaj opisy bibliograficzne nut, o ile biblioteka gromadzi takie wydawnictwa.
- Kartoteka - ta część katalogu zawiera głównie opisy bibliograficzne artykułów z czasopism, możemy tam również znaleźć np. skierowanie do fragmentów książek. Celem tworzenia kartoteki jest dostarczenie aktualnych, szczegółowych informacji na tematy interesujące czytelników biblioteki, głównie w oparciu o materiały zamieszczane w czasopismach.
- Czasopisma – tutaj znajdziemy spis prenumerowanych przez bibliotekę czasopism, łącznie w wykazem posiadanych w zbiorach egzemplarzy tych czasopism.
Wyszukiwanie złożone posiada następujące właściwości:
- Możemy poszukiwać nie tylko w jednym z indeksów, ale również w całości opisu bibliograficznego.
- Wyszukiwanie w całości opisu bibliograficznego („Wszystkie pola”) oznacza również wyszukiwanie we wszystkich indeksach.
- System przy wyszukiwaniu traktuje tak samo małe i duże litery.
- Należy pamiętać, iż po nazwisku autora stawia się znak przecinka (np. Mickiewicz, Adam).
- Poszukiwana fraza może się znajdować nie tylko na początku, ale również wewnątrz wybranego indeksu.
- Możemy poszukiwać w obszarze wszystkich albo tylko jednego z dokumentów.
- Dodatkowo można ograniczyć wyszukiwanie tylko do podanego zakresu lat wydania. Zakres ten może być jednostronnie otwarty, np. wpisanie w pole od: roku 2000 z pozostawieniem pustego pola do: oznacza poszukiwanie pozycji wydanych nie wcześniej niż w roku 2000.
Wyszukiwanie złożone zwraca listę opisów skróconych, analogicznie jak wyszukiwanie proste. Dostępne są te same możliwości wyświetlenia pełnego opisu wraz z informacją o egzemplarzach.
Informacje o tytule i egzemplarzach
Po wybraniu konkretnej pozycji z listy opisów skróconych program prezentuje pełny opis danego tytułu wraz z listą egzemplarzy. Oprócz domyślnego widoku opisu, użytkownik ma do dyspozycji jeszcze dwa inne sposoby prezentacji opisu:
- Karta katalogowa – klasyczny widok karty katalogowej stosowany w katalogach kartkowych
- MARC – widok opisu w formacie technicznym MARC, stosowanym w bibliotecznych katalogach komputerowych.
Hasła przedmiotowe są prezentowane w postaci aktywnych linków; użytkownik klikając hasło jest kierowany do wszystkich pozostałych opisów opatrzonych tym hasłem.
Lista egzemplarzy zawiera następujące informacje:
- numer inwentarzowy,
- sygnaturę,
- informację o dostępności (statusie) egzemplarza.
Jeżeli egzemplarz jest wypożyczony, system informuje o terminie zwrotu.
Dodatkowo, o ile biblioteka stosuje system elektronicznych zamówień, czytelnik może zamówić dostępny egzemplarz klikając przycisk Zamów. Sposób funkcjonowania zamówień zależy od biblioteki i powinien być określony w jej regulaminie.
Jeśli nie żadnych wolnych egzemplarzy (i obsługa biblioteki włączyła rezerwacje), to czytelnik może zarezerwować odszukaną pozycję klikając przycisk Rezerwuj. Gdy tylko zwolni się jakiś egzemplarz, to rezerwacja zostanie przekształcona na zamówienie. Szczegółowy sposób funkcjonowania rezerwacji zależy od biblioteki i powinien być określony w jej regulaminie.
Zestawienia
Kliknięcie przycisku Zestawienia powoduje wyświetlenie na ekranie tytułów zestawień bibliograficznych przygotowanych przez bibliotekarzy i udostępnionych czytelnikom poprzez serwis LIBRA WWW.
Kliknięcie tytułu spowoduje pokazanie początkowego fragmentu listy pozycji zawartych w wybranym zestawieniu. Klikanie napisów „<<Poprzednia” i „Następna>>” umożliwia przeglądanie listy w przód i w tył. Jeżeli na ekranie przycisk „Następna>>” będzie nieaktywny (szary), to oznacza, że dotarliśmy do końca listy. Dostępne są te same możliwości wyświetlenia pełnego opisu wraz z informacją o egzemplarzach, jak w przypadku wyszukiwania prostego i złożonego.
Liczbę dostępnych zestawień, ich tytuły i zawartość ustala bibliotekarz. Dlatego zestawienia dostępne w każdej bibliotece będą inne, mogą też podlegać ciągłej aktualizacji. Jednym z możliwych zastosowań zestawień bibliograficznych jest publikowanie informacji o nowościach nabywanych przez bibliotekę.
Profil użytkownika
Po kliknięciu w przycisk Profil użytkownika program poprosi o podanie identyfikatora i hasła dostępu. Identyfikatorem czytelnika jest jego nazwisko i imię napisane w postaci dokładnie takiej samej, jak na liście czytelników. Jeżeli więc na liście oprócz imienia został zanotowany np. inicjał drugiego imienia (w celu rozróżnienia czytelników o tym samym imieniu i nazwisku), tenże inicjał musi być tutaj też podany. Nie jest natomiast istotne, czy używa się dużych, czy małych liter.
Jeżeli czytelnikowi została wydana karta z kodem kreskowym, zamiast nazwiska i imienia może być podany ośmiocyfrowy numer karty (np. 90001234) lub końcówka tego numeru, powstała po odrzuceniu cyfry 9 i wiodących zer (np. 1234). Hasło musi być wpisane z uwzględnieniem dużych i małych liter.
Czytelnik zalogowany ma dostęp do następujących funkcji:
- Aktualne wypożyczenia – lista wszystkich aktualnie wypożyczonych pozycji z podaniem terminów zwrotów.
- Wszystkie wypożyczenia – historia wypożyczeń czytelnika.
- Zaległości – lista tylko tych wypożyczeń, których termin zwrotu już minął
- Zmień hasła – zmiana hasła z podaniem starego
- Wyloguj – wylogowanie się z serwisu
Dodatkowo, o ile w bibliotece stosowany jest system elektronicznych zamówień, można wybrać listę pozycji aktualnie zamówionych, klikając napis Zamówienia.